:: Zakończyło się 67. posiedzenie Sejmu RP
09.05.2014
Wprowadzenie zmian w prawach konsumenta oraz zniesienie obowiązku metkowania towarów to tylko niektóre decyzje podjęte przez posłów w ostatnim dniu 67. posiedzenia Sejmu. Izba przyjęła też m.in. nowe przepisy dotyczące tzw. offsetu w zbrojeniówce oraz zmodyfikowała system egzaminów na prawo jazdy. Sejm powołał też Komisję Polityki Senioralnej - nową, stałą komisję, która będzie zajmować się kształtowaniem polityki państwa wobec osób starszych.
Komisja ta została utworzona na mocy nowelizacji Regulaminu Sejmu. Potrzeba powołania stałej komisji odpowiedzialnej za rozpatrywanie programów i projektów ustaw z zakresu polityki senioralnej jest związana m.in. z przyjęciem przez Radę Ministrów pakietów dokumentów senioralnych - np. „Założeń Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014-2020”. Utworzenie komisji jest wyrazem zaangażowania Sejmu w proces budowania polityki senioralnej. Komisja ma być forum przygotowania corocznej debaty sejmowej w tej sprawie. Ponadto nowelizacja likwiduje dotychczasowe ograniczenie, zgodnie z którym poseł mógł być członkiem najwyżej dwóch komisji. W myśl nowelizacji Prezydium Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów będzie mogło wyrazić zgodę na zasiadanie posła w trzech stałych komisjach.
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wdraża dyrektywę europejską 2011/95/UE w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony. Ustawa zmienia m.in. definicję „małoletniego bez opieki” przez wskazanie, że osoby dorosłe są za niego odpowiedzialne zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce. Ponadto, w sytuacji, gdy status uchodźcy nadano małoletniemu bez opieki lub udzielono mu ochrony uzupełniającej, to szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców będzie podejmował działania służące odnalezieniu krewnych małoletniego. Ustawa rozszerza katalog podmiotów uprawnionych do świadczeń pomocy społecznej o członków rodzin beneficjentów ochrony międzynarodowej (statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej), którzy uzyskali zezwolenie na pobyt czasowy, udzielone w celu połączenia z rodziną. Nowelizacja przewiduje również, że osoby, które uzyskały w Polsce status uchodźcy lub udzielono im ochrony uzupełniającej, będą mogły skorzystać z publicznej opieki zdrowotnej po spełnieniu dwóch warunków: zamieszkania w Polsce i kryterium dochodowego. Nie będzie konieczne posiadanie obywatelstwa polskiego. Nowe przepisy umożliwiają też uzyskanie potwierdzenia ukończenia studiów wyższych na określonym poziomie kształcenia przez obywatela państwa trzeciego (spoza UE) lub bezpaństwowca posiadającego status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, który nie dysponuje dyplomem ukończenia studiów. Nowelizacja będzie teraz rozpatrywana w Senacie.
Do Komisji Spraw Wewnętrznych oraz Komisji do Spraw Służb Specjalnych Izba skierowała dwie propozycje rządu będące efektem reformy służb specjalnych w Polsce.
Chodzi o rządowy projekt ustawy o Agencji Wywiadu, który określa organizację tej służby oraz uprawnienia i obowiązki jej funkcjonariuszy. Zgodnie z projektem, Agencja Wywiadu (AW), podobnie jak Centralne Biuro Antykorupcyjne, będzie podlegać bezpośrednio prezesowi Rady Ministrów. Projekt zakłada, że AW będzie służbą specjalną, właściwą w sprawach ochrony bezpieczeństwa zewnętrznego Polski. Zadania AW zostały uzupełnione o realizację czynności operacyjno-rozpoznawczych, w ramach wykonywania zadań na terenie kraju, także za pośrednictwem szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Szef AW będzie mógł podejmować decyzje dotyczące przekazywania informacji innym organom, jeżeli informacje te dotyczą spraw objętych zakresem działania danego organu, bez uzyskiwania każdorazowej zgody premiera. Taka regulacja usprawni i przyspieszy obieg informacji, które mogą mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa lub międzynarodowej pozycji Polski. Ponadto, nowe przepisy umożliwią funkcjonariuszom AW posługiwanie się dokumentami legalizacyjnymi - nie tylko podczas wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, ale także w celu ochrony danych własnych lub innego funkcjonariusza. Te same reguły mają dotyczyć osób udzielających pomocy AW przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych. Takie rozwiązanie wynika ze szczególnej specyfiki realizowanych zadań, a jego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonariuszy i osób udzielających im pomocy.
Druga z rządowych propozycji, którą będą się zajmować Komisje: Spraw Wewnętrznych oraz do Spraw Służb Specjalnych, jest projekt ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, określający ABW jako służbę wyspecjalizowaną w przeciwdziałaniu zagrożeniom terrorystycznym, kontrwywiadzie i ochronie informacji niejawnych. ABW będzie też zajmować się ściganiem najpoważniejszych przestępstw przeciwko interesom ekonomicznym państwa, mogących spowodować co najmniej 16 mln zł uszczerbku dla Skarbu Państwa. Zgodnie z projektem, nadzór nad ABW przejmie minister spraw wewnętrznych. Dzięki temu będzie on mógł organizować bieżącą współpracę wszystkich służb działających w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego oraz racjonalnie wykorzystać środki budżetowe w tym sektorze. Policja, a w szczególności Centralne Biuro Śledcze, przejmie od ABW zadania dotyczące zwalczania poważnych przestępstw kryminalnych, w tym handlu narkotykami i działalności zorganizowanych grup przestępczych, a także przestępstw gospodarczych, które nie znajdą się w nowych zadaniach ABW. W myśl projektu, ABW będzie specjalizować się w przeciwdziałaniu zagrożeniom m.in.: godzącym w niepodległość, suwerenność, międzynarodową pozycję i nienaruszalność terytorium państwa, w tym szpiegostwo i inne zagrożenia wywiadowcze ze strony obcych służb oraz o charakterze terrorystycznym. Chodzi także m.in. o zagrożenia wynikające z propagowania totalitarnego ustroju państwa, nawoływania do obalenia przemocą demokratycznego ustroju państwa, a także stosowania przemocy lub groźby bezprawnej, publicznego znieważania lub nawoływania do nienawiści z powodu różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość.
Kolejnym aktem prawnym przyjętym w ostatnim dniu 67. posiedzenia Sejmu była ustawa o prawach konsumenta. Nowe przepisy m.in. wdrażają unijną dyrektywę o prawach konsumentów z 25 października 2011 r. Ustawa ma zapewnić odpowiednią ochronę konsumentów oraz regulacje korzystne dla przedsiębiorców. Nowe regulacje powinny ograniczyć wiele problemów konsumentów i sprzedawców, w tym internetowych. Ustawa reguluje m.in. prawo do informacji, zasady ustalania i ponoszenia kosztów umów, zasady odstępowania od umów, uprawnienia w przypadku wad sprzedanego towaru oraz te wynikające z gwarancji. Celem ustawy jest ułatwienie konsumentom podejmowania świadomych decyzji oraz pełniejsze korzystanie z przysługujących im praw. Przedsiębiorcy będą mieli m.in. obowiązek uzyskania wyraźnej zgody konsumenta na obciążenie go jakimikolwiek płatnościami. Ponadto, z 10 do 14 dni wydłużony zostanie okres, w którym konsument zawierający umowę poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość (np. przez Internet), będzie mógł od niej odstąpić bez podania przyczyny. Ustawa reguluje też np. prawa konsumentów w przypadku umów zawieranych przez telefon. Na przedsiębiorcę zostanie nałożony wymóg potwierdzania treści oferty oraz uzyskania zgody konsumenta na piśmie lub innym nośniku. Nowa ustawa ma także zwiększyć częstotliwość zawierania transakcji transgranicznych. Ponadto, zmiana przepisów dotycząca odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej ma ułatwić sprzedawcom, którzy sprzedali wadliwą rzecz, obciążenie odpowiedzialnością przedsiębiorcy, faktycznie odpowiedzialnego za wadę. Następnie ustawa będzie przedmiotem prac Izby drugiej.
Posłowie przyjęli także ustawę o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Dostosowuje ona polskie prawo do przepisów europejskich, m.in. do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Ustawa zmienia charakter offsetu, tj. systemu kompensacji wydatków państwa na zakup uzbrojenia i sprzętu wojskowego za granicą, z czysto ekonomicznego na obronny. Nowe umowy offsetowe będą miały służyć ochronie podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa. Zawierane będą jedynie umowy offsetowe adresowane do przedsiębiorstw przemysłu obronnego, co wpłynie na rozwój zdolności obronnych Polski. Pozyskane w ramach offsetu zdolności przemysłowe będą wkładem naszego kraju w budowę europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego. Za zawieranie umów offsetowych i kontrolę zobowiązań offsetowych będzie odpowiedzialny minister obrony narodowej, a nie szef resortu gospodarki jak obecnie. W myśl ustawy, nie każde zawarcie umowy dostawy sprzętu na potrzeby obronności będzie wymagało umowy offsetowej. Zniesiony został próg 5 mln euro wartości umowy dostawy, od którego zachodził obowiązek zawarcia umowy offsetowej. Zlikwidowano też tzw. mnożnik offsetowy, co oznacza, że wartość umowy offsetowej będzie ustalana indywidualnie dla każdej z nich. Dotychczas obowiązujące przepisy będą stosowane nie tylko do zawartych przed wejściem w życie nowej ustawy umów offsetowych, ale także do aneksów do tych umów oraz do wszczętych i niezakończonych postępowań o zawarcie umów offsetowych. Ustawa trafi teraz do Senatu.
Ponadto, Izba uchwaliła nowelizację ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. W związku ze zmianami w systemie emerytalnym nowelizacja obniża o 7 punktów procentowych progi relacji państwowego długu publicznego do PKB w stabilizującej regule wydatkowej. Celem tej reguły jest ograniczenie wzrostu wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych, aby zminimalizować ryzyko destabilizacji finansów publicznych. Zgodnie z nowymi przepisami, próg 50 proc. został zastąpiony progiem 43 proc., a próg 55 proc. - progiem 48 proc. Będą one uzupełnieniem zapisanych w ustawie o finansach publicznych progów 55 i 60 proc. (ten ostatni zapisany również w Konstytucji RP). Ustawa jest konsekwencją przebudowania systemu emerytalnego, co spowodowało zmniejszenie relacji państwowego długu publicznego do PKB. Dług publiczny obniżył się o 130,2 mld zł, tj. o ok. 7,6 proc. PKB. Ponadto nowelizacja przewiduje m.in., że na potrzeby stabilizującej reguły wydatkowej wartość zasilenia funduszu emerytalnego przez Fundusz Rezerwy Demograficznej będzie podlegać konsolidacji. Dzięki temu transfery środków z FRD, które zgodnie z prawem mogą być wykorzystywane na uzupełnienie niedoboru funduszu emerytalnego, nie będą zaburzać działania stabilizującej reguły wydatkowej. Prace nad nowelizacją będą kontynuowane w Senacie.
Sejm znowelizował również ustawę o ochronie roślin. Zgodnie z nowelizacją, przez wyznaczone punkty wwozu na terytorium Polski będą wprowadzane tylko te rośliny, produkty roślinne i przedmioty importowane z państw trzecich (spoza Unii Europejskiej), które podlegają obowiązkowej granicznej kontroli fitosanitarnej. Dotychczas przez specjalne punkty z odpowiednią infrastrukturą i kadrą musiały być wwożone wszystkie towary roślinne z krajów spoza UE. Stanowiło to utrudnienie dla przedsiębiorców zajmujących się importem roślin i produktów roślinnych z państw trzecich. Towary te można było wwozić do Polski tylko przez niektóre przejścia graniczne, co podnosiło koszty ich transportu. Nowelizacja zostanie następnie przesłana do Senatu.
Izba wyraziła ustawową zgodę na ratyfikację przez prezydenta Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii o przekazywaniu osób skazanych, podpisanej w Brasilii 26 listopada 2012 r. Umowa określa zasady wzajemnego przekazywania skazanych i tworzy podstawy umożliwiające obywatelom Polski skazanym w Brazylii powrót do kraju. Zgodnie z umową państwo wydające wyrok prawomocny będzie miało obowiązek informowania odbywającego karę o możliwości jej odbycia w swoim kraju ojczystym. Skazany będzie mógł zdecydować, gdzie chce odsiedzieć wyrok. Umowa zawiera m.in. ogólną zasadę, że przekazanie osoby skazanej będzie mogło nastąpić, gdy minimalny okres kary, jaki pozostaje do odbycia, wynosi co najmniej 1 rok lub jest nieokreślony. Ustawą ratyfikacyjną w dalszej kolejności zajmie się Izba druga.
Posłowie przyjęli również Informację ministra spraw zagranicznych o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2014 roku.
Sejm ustalił też ostateczne brzmienie ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Tzw. druga ustawa deregulacyjna zmniejsza lub likwiduje ograniczenia w dostępie do 91 profesji: 82 technicznych i 9 finansowych. Zmiana przepisów wynika z nadmiernej regulacji zawodów związanych z rachunkowością oraz profesji architekta i inżyniera, co niekorzystnie wpływa na konkurencyjność oraz innowacyjność gospodarki i obniża poziom zatrudnienia w tych sektorach. Na liście profesji objętych ustawą są m.in. różnej specjalności architekci, a także inżynierowie - budownictwa, inżynierii środowiska, górnictwa i geologii, inżynierii wojskowej, telekomunikacji, elektrotechnicy, energetycy, transportu, elektroniki i telekomunikacji, inżynierii naftowej i gazowniczej. Drugi pakiet deregulacyjny dotyczy również np. urbanistów, rzeczoznawców samochodowych oraz diagnostów uprawnionych do wykonywania badań technicznych pojazdów. Uwolnione zostały też zawody lotnicze, np. pilota samolotowego zawodowego i liniowego, pilota śmigłowcowego zawodowego i liniowego, pilota balonu wolnego, pilota szybowcowego, radiooperatora pokładowego, technika-mechanika lotniczego, technika awionika, dyspozytora lotniczego, mechanika pokładowego, skoczka spadochronowego oraz nawigatora lotniczego. Drugi etap deregulacji objął też kilka profesji rynku finansowego, tj. osoby zajmujące się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych, doradców podatkowych, brokerów i agentów ubezpieczeniowych, aktuariuszy, agentów celnych, biegłych rewidentów, przyjmujących zakłady wzajemne i prowadzących kolektury gier liczbowych. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.
Kolejnym aktem prawnym uchwalonym w ostatnim dniu posiedzenia była ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług. Nowe rozwiązania mają wyeliminować obciążenia dla przedsiębiorców oraz uprościć i uporządkować przepisy. Ustawa znosi obowiązek tzw. metkowania, tj. oznaczania ceną każdej sztuki towaru i wprowadza pojęcie „eksponowania” cen. Cena powinna być uwidoczniona tak, by kupujący nie miał żadnej wątpliwości co do jej wysokości. Ustawa wprowadza rozwiązania bardziej przyjazne przedsiębiorcy i klientowi, np. stosowanie wywieszek cenowych lub cenników elektronicznych. Zgodnie z ustawą w przypadku rozbieżności lub wątpliwości co do ceny, konsument będzie miał prawo żądania sprzedaży towaru lub usługi po cenie dla niego najkorzystniejszej. Ponadto sprzedawcy będą mieli obowiązek informowania o przyczynie przeceny towarów. Za naruszenie tych przepisów oraz regulacji dotyczących uwidaczniania cen będzie grozić kara do 20 tys. zł. Jeśli do ich złamania dojdzie trzykrotnie w ciągu roku, licząc od dnia, w którym stwierdzono naruszenie tych obowiązków po raz pierwszy, kara wyniesie do 40 tys. zł. Następnie ustawa będzie rozpatrywana w Izbie drugiej.
Posłowie przyjęli także nowelizację ustawy o kierujących pojazdami. Celem nowych przepisów jest m.in. doprecyzowanie systemu egzaminów na prawo jazdy. Nowelizacja przywraca zasadę merytorycznej odpowiedzialności ministra do spraw transportu za treść pytań egzaminacyjnych oraz nadzoru nad nimi. Pytania będzie układać, weryfikować i zatwierdzać państwowa komisja. Propozycje pytań będą mogły być przedstawiane komisji przez podmioty zewnętrzne. Zadanie to realizują obecnie Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego (WORD-y). Zgodnie z nowelizacją baza pytań egzaminacyjnych stosowanych na egzaminach na prawo jazdy będzie udostępniana. Natomiast pytania na egzaminach dla kandydatów na instruktorów i egzaminatorów nie będą informacją publiczną. Ustawa przewiduje też, że WORD-y przekazywać będą 1,5 proc. opłaty za przeprowadzanie części teoretycznej egzaminu państwowego do budżetu państwa. Ponadto, w myśl nowelizacji egzamin na prawo jazdy będzie można zdawać na pojeździe innym niż należący do WORD-u, np. na tym, którym kursant jeździł w szkole jazdy. Pojazd ten będzie musiał jednak spełniać określone warunki wymagane do przeprowadzenia egzaminu państwowego, m.in. posiadać kamerę w kabinie. Nowelizacja uchyla też obowiązek odbywania szkolenia teoretycznego dla kursantów w szkołach jazdy. Ustawa zwalnia również posiadaczy prawa jazdy kat. B z egzaminu na motocykl z automatyczną skrzynią biegów, o pojemności do 125 cm sześciennych. Osoby te będą musiały jednak mieć prawo jazdy od co najmniej trzech lat. Teraz ustawa będzie przedmiotem prac Senatu.
Ponadto Sejm zdecydował o odrzuceniu w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zasadach wykonywania prawa własności górniczej przez Skarb Państwa w zakresie wydobywania węglowodorów oraz utworzeniu Funduszu im. Ignacego Łukasiewicza.
Izba przeprowadziła także pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Projekt wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2013 r., kwestionujący upoważnienie do określenia w rozporządzeniu, a nie w ustawie, opłat za czynności związane m.in. z prowadzeniem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Proponowana nowelizacja wprowadza nowe zasady pobierania tych opłat i wprost określa ich wysokość w załączniku do ustawy. Zmiany mają usprawnić m.in. wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych oraz zakładanie i prowadzenie baz danych, ewidencji i rejestrów. Zgodnie z proponowaną nowelizacją, nieodpłatnie i bez żadnych ograniczeń będą udostępniane wszystkim zainteresowanym materiały z czterech zbiorów danych. Chodzi o państwowy rejestr granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju, a także państwowy rejestr nazw geograficznych. Bez opłat będzie można też uzyskać dane zawarte w bazie danych obiektów ogólnogeograficznych oraz dotyczące numerycznego modelu terenu o interwale siatki co najmniej 100 m. Projekt przewiduje także nieodpłatny dostęp do wszystkich zbiorów danych państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w postaci elektronicznej, pod warunkiem, że będą one wykorzystane do celów edukacyjnych, badawczych, rozwojowych oraz ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego przez służby specjalne. Ponadto, projekt doprecyzowuje zasady koordynacji usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, co umożliwi likwidację barier w procesie inwestycyjnym. Proponowana nowelizacja zakłada też zmiany w ewidencji miejscowości, ulic i adresów. Oprócz danych dotyczących budynków mieszkalnych i innych przeznaczonych do przebywania ludzi, znajdą się w niej także obiekty takie jak np. parkingi, garaże czy wejścia do parków. Projekt zmienia też przepisy regulujące odpowiedzialność dyscyplinarną geodetów, wprowadzając m.in. instytucję przedawnienia karalności oraz zatarcia skazania, a także dwuinstancyjny tryb postępowania dyscyplinarnego. Uzasadnienie proponowanych zmian przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Stanisław Huskowski. W czasie dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Zostanie on poddany pod głosowanie na następnym posiedzeniu Sejmu.
W ostatnim dniu posiedzenia Sejm rozpatrzył także w pierwszym czytaniu nad poselskim projektem nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw. Projekt wprowadza możliwość założenia firmy „na próbę”. Wnioskodawcy proponują, aby każdy, kto ma pomysł na uruchomienie własnego biznesu, mógł go sprawdzić w praktyce i przekonać się, czy opłacalne jest dalsze inwestowanie w taką działalność. W 90-dniowym okresie próbnym przedsiębiorca byłby zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych (przy dochodach do 10 000 zł). Nie musiałby też opłacać składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Składki te byłyby finansowane przez powiatowe urzędy pracy. Nowe przepisy miałyby zastosowanie tylko do przedsiębiorców, będących osobami fizycznymi, którzy w ostatnich 5 latach nie prowadzili działalności gospodarczej, w tym w okresie próbnym. Uzasadnienie projektu przedstawił poseł Maciej Wydrzyński. W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu – głosowanie w tej sprawie odbędzie się na kolejnym posiedzeniu Sejmu.
Komisja ta została utworzona na mocy nowelizacji Regulaminu Sejmu. Potrzeba powołania stałej komisji odpowiedzialnej za rozpatrywanie programów i projektów ustaw z zakresu polityki senioralnej jest związana m.in. z przyjęciem przez Radę Ministrów pakietów dokumentów senioralnych - np. „Założeń Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014-2020”. Utworzenie komisji jest wyrazem zaangażowania Sejmu w proces budowania polityki senioralnej. Komisja ma być forum przygotowania corocznej debaty sejmowej w tej sprawie. Ponadto nowelizacja likwiduje dotychczasowe ograniczenie, zgodnie z którym poseł mógł być członkiem najwyżej dwóch komisji. W myśl nowelizacji Prezydium Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów będzie mogło wyrazić zgodę na zasiadanie posła w trzech stałych komisjach.
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja wdraża dyrektywę europejską 2011/95/UE w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony. Ustawa zmienia m.in. definicję „małoletniego bez opieki” przez wskazanie, że osoby dorosłe są za niego odpowiedzialne zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce. Ponadto, w sytuacji, gdy status uchodźcy nadano małoletniemu bez opieki lub udzielono mu ochrony uzupełniającej, to szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców będzie podejmował działania służące odnalezieniu krewnych małoletniego. Ustawa rozszerza katalog podmiotów uprawnionych do świadczeń pomocy społecznej o członków rodzin beneficjentów ochrony międzynarodowej (statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej), którzy uzyskali zezwolenie na pobyt czasowy, udzielone w celu połączenia z rodziną. Nowelizacja przewiduje również, że osoby, które uzyskały w Polsce status uchodźcy lub udzielono im ochrony uzupełniającej, będą mogły skorzystać z publicznej opieki zdrowotnej po spełnieniu dwóch warunków: zamieszkania w Polsce i kryterium dochodowego. Nie będzie konieczne posiadanie obywatelstwa polskiego. Nowe przepisy umożliwiają też uzyskanie potwierdzenia ukończenia studiów wyższych na określonym poziomie kształcenia przez obywatela państwa trzeciego (spoza UE) lub bezpaństwowca posiadającego status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, który nie dysponuje dyplomem ukończenia studiów. Nowelizacja będzie teraz rozpatrywana w Senacie.
Do Komisji Spraw Wewnętrznych oraz Komisji do Spraw Służb Specjalnych Izba skierowała dwie propozycje rządu będące efektem reformy służb specjalnych w Polsce.
Chodzi o rządowy projekt ustawy o Agencji Wywiadu, który określa organizację tej służby oraz uprawnienia i obowiązki jej funkcjonariuszy. Zgodnie z projektem, Agencja Wywiadu (AW), podobnie jak Centralne Biuro Antykorupcyjne, będzie podlegać bezpośrednio prezesowi Rady Ministrów. Projekt zakłada, że AW będzie służbą specjalną, właściwą w sprawach ochrony bezpieczeństwa zewnętrznego Polski. Zadania AW zostały uzupełnione o realizację czynności operacyjno-rozpoznawczych, w ramach wykonywania zadań na terenie kraju, także za pośrednictwem szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Szef AW będzie mógł podejmować decyzje dotyczące przekazywania informacji innym organom, jeżeli informacje te dotyczą spraw objętych zakresem działania danego organu, bez uzyskiwania każdorazowej zgody premiera. Taka regulacja usprawni i przyspieszy obieg informacji, które mogą mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa lub międzynarodowej pozycji Polski. Ponadto, nowe przepisy umożliwią funkcjonariuszom AW posługiwanie się dokumentami legalizacyjnymi - nie tylko podczas wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, ale także w celu ochrony danych własnych lub innego funkcjonariusza. Te same reguły mają dotyczyć osób udzielających pomocy AW przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych. Takie rozwiązanie wynika ze szczególnej specyfiki realizowanych zadań, a jego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonariuszy i osób udzielających im pomocy.
Druga z rządowych propozycji, którą będą się zajmować Komisje: Spraw Wewnętrznych oraz do Spraw Służb Specjalnych, jest projekt ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, określający ABW jako służbę wyspecjalizowaną w przeciwdziałaniu zagrożeniom terrorystycznym, kontrwywiadzie i ochronie informacji niejawnych. ABW będzie też zajmować się ściganiem najpoważniejszych przestępstw przeciwko interesom ekonomicznym państwa, mogących spowodować co najmniej 16 mln zł uszczerbku dla Skarbu Państwa. Zgodnie z projektem, nadzór nad ABW przejmie minister spraw wewnętrznych. Dzięki temu będzie on mógł organizować bieżącą współpracę wszystkich służb działających w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego oraz racjonalnie wykorzystać środki budżetowe w tym sektorze. Policja, a w szczególności Centralne Biuro Śledcze, przejmie od ABW zadania dotyczące zwalczania poważnych przestępstw kryminalnych, w tym handlu narkotykami i działalności zorganizowanych grup przestępczych, a także przestępstw gospodarczych, które nie znajdą się w nowych zadaniach ABW. W myśl projektu, ABW będzie specjalizować się w przeciwdziałaniu zagrożeniom m.in.: godzącym w niepodległość, suwerenność, międzynarodową pozycję i nienaruszalność terytorium państwa, w tym szpiegostwo i inne zagrożenia wywiadowcze ze strony obcych służb oraz o charakterze terrorystycznym. Chodzi także m.in. o zagrożenia wynikające z propagowania totalitarnego ustroju państwa, nawoływania do obalenia przemocą demokratycznego ustroju państwa, a także stosowania przemocy lub groźby bezprawnej, publicznego znieważania lub nawoływania do nienawiści z powodu różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość.
Kolejnym aktem prawnym przyjętym w ostatnim dniu 67. posiedzenia Sejmu była ustawa o prawach konsumenta. Nowe przepisy m.in. wdrażają unijną dyrektywę o prawach konsumentów z 25 października 2011 r. Ustawa ma zapewnić odpowiednią ochronę konsumentów oraz regulacje korzystne dla przedsiębiorców. Nowe regulacje powinny ograniczyć wiele problemów konsumentów i sprzedawców, w tym internetowych. Ustawa reguluje m.in. prawo do informacji, zasady ustalania i ponoszenia kosztów umów, zasady odstępowania od umów, uprawnienia w przypadku wad sprzedanego towaru oraz te wynikające z gwarancji. Celem ustawy jest ułatwienie konsumentom podejmowania świadomych decyzji oraz pełniejsze korzystanie z przysługujących im praw. Przedsiębiorcy będą mieli m.in. obowiązek uzyskania wyraźnej zgody konsumenta na obciążenie go jakimikolwiek płatnościami. Ponadto, z 10 do 14 dni wydłużony zostanie okres, w którym konsument zawierający umowę poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość (np. przez Internet), będzie mógł od niej odstąpić bez podania przyczyny. Ustawa reguluje też np. prawa konsumentów w przypadku umów zawieranych przez telefon. Na przedsiębiorcę zostanie nałożony wymóg potwierdzania treści oferty oraz uzyskania zgody konsumenta na piśmie lub innym nośniku. Nowa ustawa ma także zwiększyć częstotliwość zawierania transakcji transgranicznych. Ponadto, zmiana przepisów dotycząca odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej ma ułatwić sprzedawcom, którzy sprzedali wadliwą rzecz, obciążenie odpowiedzialnością przedsiębiorcy, faktycznie odpowiedzialnego za wadę. Następnie ustawa będzie przedmiotem prac Izby drugiej.
Posłowie przyjęli także ustawę o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Dostosowuje ona polskie prawo do przepisów europejskich, m.in. do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Ustawa zmienia charakter offsetu, tj. systemu kompensacji wydatków państwa na zakup uzbrojenia i sprzętu wojskowego za granicą, z czysto ekonomicznego na obronny. Nowe umowy offsetowe będą miały służyć ochronie podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa. Zawierane będą jedynie umowy offsetowe adresowane do przedsiębiorstw przemysłu obronnego, co wpłynie na rozwój zdolności obronnych Polski. Pozyskane w ramach offsetu zdolności przemysłowe będą wkładem naszego kraju w budowę europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego. Za zawieranie umów offsetowych i kontrolę zobowiązań offsetowych będzie odpowiedzialny minister obrony narodowej, a nie szef resortu gospodarki jak obecnie. W myśl ustawy, nie każde zawarcie umowy dostawy sprzętu na potrzeby obronności będzie wymagało umowy offsetowej. Zniesiony został próg 5 mln euro wartości umowy dostawy, od którego zachodził obowiązek zawarcia umowy offsetowej. Zlikwidowano też tzw. mnożnik offsetowy, co oznacza, że wartość umowy offsetowej będzie ustalana indywidualnie dla każdej z nich. Dotychczas obowiązujące przepisy będą stosowane nie tylko do zawartych przed wejściem w życie nowej ustawy umów offsetowych, ale także do aneksów do tych umów oraz do wszczętych i niezakończonych postępowań o zawarcie umów offsetowych. Ustawa trafi teraz do Senatu.
Ponadto, Izba uchwaliła nowelizację ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. W związku ze zmianami w systemie emerytalnym nowelizacja obniża o 7 punktów procentowych progi relacji państwowego długu publicznego do PKB w stabilizującej regule wydatkowej. Celem tej reguły jest ograniczenie wzrostu wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych, aby zminimalizować ryzyko destabilizacji finansów publicznych. Zgodnie z nowymi przepisami, próg 50 proc. został zastąpiony progiem 43 proc., a próg 55 proc. - progiem 48 proc. Będą one uzupełnieniem zapisanych w ustawie o finansach publicznych progów 55 i 60 proc. (ten ostatni zapisany również w Konstytucji RP). Ustawa jest konsekwencją przebudowania systemu emerytalnego, co spowodowało zmniejszenie relacji państwowego długu publicznego do PKB. Dług publiczny obniżył się o 130,2 mld zł, tj. o ok. 7,6 proc. PKB. Ponadto nowelizacja przewiduje m.in., że na potrzeby stabilizującej reguły wydatkowej wartość zasilenia funduszu emerytalnego przez Fundusz Rezerwy Demograficznej będzie podlegać konsolidacji. Dzięki temu transfery środków z FRD, które zgodnie z prawem mogą być wykorzystywane na uzupełnienie niedoboru funduszu emerytalnego, nie będą zaburzać działania stabilizującej reguły wydatkowej. Prace nad nowelizacją będą kontynuowane w Senacie.
Sejm znowelizował również ustawę o ochronie roślin. Zgodnie z nowelizacją, przez wyznaczone punkty wwozu na terytorium Polski będą wprowadzane tylko te rośliny, produkty roślinne i przedmioty importowane z państw trzecich (spoza Unii Europejskiej), które podlegają obowiązkowej granicznej kontroli fitosanitarnej. Dotychczas przez specjalne punkty z odpowiednią infrastrukturą i kadrą musiały być wwożone wszystkie towary roślinne z krajów spoza UE. Stanowiło to utrudnienie dla przedsiębiorców zajmujących się importem roślin i produktów roślinnych z państw trzecich. Towary te można było wwozić do Polski tylko przez niektóre przejścia graniczne, co podnosiło koszty ich transportu. Nowelizacja zostanie następnie przesłana do Senatu.
Izba wyraziła ustawową zgodę na ratyfikację przez prezydenta Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii o przekazywaniu osób skazanych, podpisanej w Brasilii 26 listopada 2012 r. Umowa określa zasady wzajemnego przekazywania skazanych i tworzy podstawy umożliwiające obywatelom Polski skazanym w Brazylii powrót do kraju. Zgodnie z umową państwo wydające wyrok prawomocny będzie miało obowiązek informowania odbywającego karę o możliwości jej odbycia w swoim kraju ojczystym. Skazany będzie mógł zdecydować, gdzie chce odsiedzieć wyrok. Umowa zawiera m.in. ogólną zasadę, że przekazanie osoby skazanej będzie mogło nastąpić, gdy minimalny okres kary, jaki pozostaje do odbycia, wynosi co najmniej 1 rok lub jest nieokreślony. Ustawą ratyfikacyjną w dalszej kolejności zajmie się Izba druga.
Posłowie przyjęli również Informację ministra spraw zagranicznych o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2014 roku.
Sejm ustalił też ostateczne brzmienie ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Tzw. druga ustawa deregulacyjna zmniejsza lub likwiduje ograniczenia w dostępie do 91 profesji: 82 technicznych i 9 finansowych. Zmiana przepisów wynika z nadmiernej regulacji zawodów związanych z rachunkowością oraz profesji architekta i inżyniera, co niekorzystnie wpływa na konkurencyjność oraz innowacyjność gospodarki i obniża poziom zatrudnienia w tych sektorach. Na liście profesji objętych ustawą są m.in. różnej specjalności architekci, a także inżynierowie - budownictwa, inżynierii środowiska, górnictwa i geologii, inżynierii wojskowej, telekomunikacji, elektrotechnicy, energetycy, transportu, elektroniki i telekomunikacji, inżynierii naftowej i gazowniczej. Drugi pakiet deregulacyjny dotyczy również np. urbanistów, rzeczoznawców samochodowych oraz diagnostów uprawnionych do wykonywania badań technicznych pojazdów. Uwolnione zostały też zawody lotnicze, np. pilota samolotowego zawodowego i liniowego, pilota śmigłowcowego zawodowego i liniowego, pilota balonu wolnego, pilota szybowcowego, radiooperatora pokładowego, technika-mechanika lotniczego, technika awionika, dyspozytora lotniczego, mechanika pokładowego, skoczka spadochronowego oraz nawigatora lotniczego. Drugi etap deregulacji objął też kilka profesji rynku finansowego, tj. osoby zajmujące się usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych, doradców podatkowych, brokerów i agentów ubezpieczeniowych, aktuariuszy, agentów celnych, biegłych rewidentów, przyjmujących zakłady wzajemne i prowadzących kolektury gier liczbowych. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.
Kolejnym aktem prawnym uchwalonym w ostatnim dniu posiedzenia była ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług. Nowe rozwiązania mają wyeliminować obciążenia dla przedsiębiorców oraz uprościć i uporządkować przepisy. Ustawa znosi obowiązek tzw. metkowania, tj. oznaczania ceną każdej sztuki towaru i wprowadza pojęcie „eksponowania” cen. Cena powinna być uwidoczniona tak, by kupujący nie miał żadnej wątpliwości co do jej wysokości. Ustawa wprowadza rozwiązania bardziej przyjazne przedsiębiorcy i klientowi, np. stosowanie wywieszek cenowych lub cenników elektronicznych. Zgodnie z ustawą w przypadku rozbieżności lub wątpliwości co do ceny, konsument będzie miał prawo żądania sprzedaży towaru lub usługi po cenie dla niego najkorzystniejszej. Ponadto sprzedawcy będą mieli obowiązek informowania o przyczynie przeceny towarów. Za naruszenie tych przepisów oraz regulacji dotyczących uwidaczniania cen będzie grozić kara do 20 tys. zł. Jeśli do ich złamania dojdzie trzykrotnie w ciągu roku, licząc od dnia, w którym stwierdzono naruszenie tych obowiązków po raz pierwszy, kara wyniesie do 40 tys. zł. Następnie ustawa będzie rozpatrywana w Izbie drugiej.
Posłowie przyjęli także nowelizację ustawy o kierujących pojazdami. Celem nowych przepisów jest m.in. doprecyzowanie systemu egzaminów na prawo jazdy. Nowelizacja przywraca zasadę merytorycznej odpowiedzialności ministra do spraw transportu za treść pytań egzaminacyjnych oraz nadzoru nad nimi. Pytania będzie układać, weryfikować i zatwierdzać państwowa komisja. Propozycje pytań będą mogły być przedstawiane komisji przez podmioty zewnętrzne. Zadanie to realizują obecnie Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego (WORD-y). Zgodnie z nowelizacją baza pytań egzaminacyjnych stosowanych na egzaminach na prawo jazdy będzie udostępniana. Natomiast pytania na egzaminach dla kandydatów na instruktorów i egzaminatorów nie będą informacją publiczną. Ustawa przewiduje też, że WORD-y przekazywać będą 1,5 proc. opłaty za przeprowadzanie części teoretycznej egzaminu państwowego do budżetu państwa. Ponadto, w myśl nowelizacji egzamin na prawo jazdy będzie można zdawać na pojeździe innym niż należący do WORD-u, np. na tym, którym kursant jeździł w szkole jazdy. Pojazd ten będzie musiał jednak spełniać określone warunki wymagane do przeprowadzenia egzaminu państwowego, m.in. posiadać kamerę w kabinie. Nowelizacja uchyla też obowiązek odbywania szkolenia teoretycznego dla kursantów w szkołach jazdy. Ustawa zwalnia również posiadaczy prawa jazdy kat. B z egzaminu na motocykl z automatyczną skrzynią biegów, o pojemności do 125 cm sześciennych. Osoby te będą musiały jednak mieć prawo jazdy od co najmniej trzech lat. Teraz ustawa będzie przedmiotem prac Senatu.
Ponadto Sejm zdecydował o odrzuceniu w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zasadach wykonywania prawa własności górniczej przez Skarb Państwa w zakresie wydobywania węglowodorów oraz utworzeniu Funduszu im. Ignacego Łukasiewicza.
Izba przeprowadziła także pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Projekt wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2013 r., kwestionujący upoważnienie do określenia w rozporządzeniu, a nie w ustawie, opłat za czynności związane m.in. z prowadzeniem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Proponowana nowelizacja wprowadza nowe zasady pobierania tych opłat i wprost określa ich wysokość w załączniku do ustawy. Zmiany mają usprawnić m.in. wykonywanie prac geodezyjnych i kartograficznych oraz zakładanie i prowadzenie baz danych, ewidencji i rejestrów. Zgodnie z proponowaną nowelizacją, nieodpłatnie i bez żadnych ograniczeń będą udostępniane wszystkim zainteresowanym materiały z czterech zbiorów danych. Chodzi o państwowy rejestr granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju, a także państwowy rejestr nazw geograficznych. Bez opłat będzie można też uzyskać dane zawarte w bazie danych obiektów ogólnogeograficznych oraz dotyczące numerycznego modelu terenu o interwale siatki co najmniej 100 m. Projekt przewiduje także nieodpłatny dostęp do wszystkich zbiorów danych państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w postaci elektronicznej, pod warunkiem, że będą one wykorzystane do celów edukacyjnych, badawczych, rozwojowych oraz ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego przez służby specjalne. Ponadto, projekt doprecyzowuje zasady koordynacji usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu, co umożliwi likwidację barier w procesie inwestycyjnym. Proponowana nowelizacja zakłada też zmiany w ewidencji miejscowości, ulic i adresów. Oprócz danych dotyczących budynków mieszkalnych i innych przeznaczonych do przebywania ludzi, znajdą się w niej także obiekty takie jak np. parkingi, garaże czy wejścia do parków. Projekt zmienia też przepisy regulujące odpowiedzialność dyscyplinarną geodetów, wprowadzając m.in. instytucję przedawnienia karalności oraz zatarcia skazania, a także dwuinstancyjny tryb postępowania dyscyplinarnego. Uzasadnienie proponowanych zmian przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Stanisław Huskowski. W czasie dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Zostanie on poddany pod głosowanie na następnym posiedzeniu Sejmu.
W ostatnim dniu posiedzenia Sejm rozpatrzył także w pierwszym czytaniu nad poselskim projektem nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw. Projekt wprowadza możliwość założenia firmy „na próbę”. Wnioskodawcy proponują, aby każdy, kto ma pomysł na uruchomienie własnego biznesu, mógł go sprawdzić w praktyce i przekonać się, czy opłacalne jest dalsze inwestowanie w taką działalność. W 90-dniowym okresie próbnym przedsiębiorca byłby zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych (przy dochodach do 10 000 zł). Nie musiałby też opłacać składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Składki te byłyby finansowane przez powiatowe urzędy pracy. Nowe przepisy miałyby zastosowanie tylko do przedsiębiorców, będących osobami fizycznymi, którzy w ostatnich 5 latach nie prowadzili działalności gospodarczej, w tym w okresie próbnym. Uzasadnienie projektu przedstawił poseł Maciej Wydrzyński. W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu – głosowanie w tej sprawie odbędzie się na kolejnym posiedzeniu Sejmu.
Źródło: sejm.gov.pl
Fot. K. Białoskórski